Chương 491: Ngoại giao thành công bước đầu
Như ta đã nói khi nãy chính vì chính quyền cũ đã quá ưu ái cho bọn Hoa kiều, không bắt buộc bọn chúng đăng ký hộ tịch với chính quyền sở tại mà thông qua người đứng đầu nhóm hoặc cộng đồng nên gây ra một hậu quả lớn, đó là họ vẫn mang tư tưởng con dân của Trung Quốc. Trong cuộc chiến vừa qua chúng ta cũng thấy rõ, chúng đã thừa cơ nổi dậy, ủng hộ quân Thanh, nhiễu loạn khắp nơi ở kinh thành. Do đó, việc yêu cầu tất cả những người Hoa định cư ở trên lãnh thổ của nước ta phải đăng ký hộ tịch, chịu sự kiểm soát trực tiếp của triều đình, mà không phải thông qua một người nào khác. Dẹp bỏ tất cả các khu tự trị, khống chế những kẻ đứng đầu.
Những chính sách ưu ái, tự do thương mại và tự do qua lại biên giới cũng cần phải thắc chặt lại, theo như ta điều tra được, đặc quyền cho người Hoa có thể qua lại Trung Quốc đã tạo cơ hội để người Hoa b·uôn l·ậu hàng như nước hoa, bột, rượu, và dược thảo. Điều này ảnh hưởng rất lớn đối với công tác thuế khóa, thao túng giá cả và hình thành nên một mạng lưới hàng hóa chợ đen.
Bản chất khoan dung và mâu thuẫn nội tại từ chính sách của triều đình nhà Lê đối với người Hoa chỉ có thể giải thích bằng mong muốn mãnh liệt của triều đình nhà Lê là duy trì quan hệ bền chặt với nhà Thanh. Họ đối xử với người Hoa ở nơi này như những đại diện của nhà Thanh, tin tưởng rằng việc trao cho họ các đặc quyền sẽ thúc đẩy tình hữu nghị và đoàn kết giữa hai nước Việt – Thanh.
Vấn đề mấu chốt khác nữa đó là trường học của người Hoa. Dù chỉ nhen nhóm một số nhỏ nhưng cũng cần phải lưu tâm tới vấn đề này, vì trường học của họ mở sẽ dạy cho thế hệ sau tư tưởng về đất nước của họ, bản sắc dân tộc và các giá trị văn hóa riêng của họ. Do đó sẽ ngăn cản quá trình đồng hóa, họ vẫn mãi là một vị khách sống trên đất nước ta chứ không phải là một người dân Đại Việt thực thụ. Ta cần phải xóa bỏ ngay cái “tư duy làm khách”này. Loại trừ bất cứ yếu tố nào có thể khơi dậy bản sắc Trung Hoa”